Phong tục cưới hỏi

Những điều cần biết về lễ dạm ngõ miền Bắc

Với đặc trưng văn hóa cũng như nếp sống khác nhau, nghi thức lễ dạm ngõ miền Bắc cũng có một số điểm khác biệt so với miền Trung và miền Nam.

Sau thời gian tìm hiểu, yêu nhau và đồng lòng muốn về chung một nhà, đôi tình nhân sẽ thông báo mong muốn với cha mẹ hai bên. Để khởi động cho các thủ tục cưới hỏi, lễ dạm ngõ – lần gặp gỡ chính thức giữa người lớn của hai nhà sẽ được tiến hành.

Theo phong tục truyền thống, cưới hỏi là một việc lớn trong đời nên có nhiều quy tắc, nghi thức nghiêm ngặt và cầu kỳ, trải qua 6 lễ kéo dài trong 3 năm. Nhưng ngày nay, mọi thủ tục đã được giản lược đi rất nhiều, thời gian cũng được rút ngắn phù hợp với điều kiện của hai gia đình. Dù có như vậy, lễ dạm ngõ vẫn được duy trì như một thủ tục đầu tiên giữa cha mẹ đôi bên để chính thức tiến hành đám cưới cho con cái mình.

Lễ dạm ngõ miền Bắc còn được gọi là chạm ngõ, được tiến hành khá giản dị, nhanh gọn nhưng vẫn giữ được những thủ tục cơ bản và không khí trang trọng vốn có.

Vốn được coi là một thủ tục có nhiều tính truyền thống văn hóa hơn là tính nghi thức. Dù vậy, bởi quan niệm “đầu xuôi đuôi lọt” nên lễ dạm ngõ vẫn là một trong 3 lễ quan trọng của nghi thức cưới hỏi được giữ lại đến ngày nay là: dạm ngõ – đám hỏi – rước dâu.

Khâu chuẩn bị cho lễ dạm ngõ miền Bắc bắt buộc phải có cơi trầu cau phủ vải nhiễu đỏ như tráp quả đám cưới, sau đó có thêm các lễ vật khác như trà, rượu, trái cây được bọc giấy kính đỏ. Điều đặc biệt, lễ vật của lễ dạm ngõ miền Bắc luôn phải là số chẵn, với quan niệm khởi đầu cho việc hỷ sự, phải đủ đôi đủ cặp.

Ý nghĩa của lễ dạm ngõ ngày xưa

Phong tục cưới hỏi ngày xưa và nay vốn có nhiều khác biệt, đôi trẻ ngày xưa muốn tiến tới hôn nhân phải trải qua 6 lễ, trong đó lễ đầu tiên là lễ dạm ngõ

Về thời điểm tổ chức lễ dạm ngõ, không bắt buộc phải xem ngày, giờ nghiêm ngặt như đám hỏi và đám cưới. Tuy nhiên, một số gia đình kỹ lưỡng vẫn sẽ xem ngày tốt để đảm bảo mọi chuyện đều suôn sẻ. Thời điểm thường do nhà trai chọn, sau đó thông báo cho nhà gái thời gian, số lượng người sẽ tham gia buổi lễ này. Vốn được coi là buổi gặp gỡ của hai gia đình nên thành viên tham gia mỗi nhà không nên nhiều hơn 7 người.

Đại diện nhà trai bao gồm cha mẹ chú rể, một người có tiếng nói trong gia đình, dòng họ cùng người thân trong nhà. Số lượng người đại diện nhà gái cũng tương tự.

Vào đúng ngày giờ đã hẹn, nhà trai cùng trầu cau và lễ vật sẽ đến nhà gái, giới thiệu đại diện gia đình và phát biểu trong lễ dạm ngõ để bày tỏ mong muốn chính thức tính đến chuyện hôn sự của 2 con. Cha mẹ cô gái sẽ nhận và sắp trầu cau, lễ vật nhà trai mang đến lên bàn thờ gia tiên, cho phép 2 con thắp hương để báo cáo với tổ tiên và xin sự phù hộ.

Các thủ tục, yêu cầu về đám hỏi, đám cưới cũng được đại diện hai gia đình bàn đến trong lễ dạm ngõ.

Với các thủ tục nói trên, buổi lễ dạm ngõ miền Bắc chỉ diễn ra gói gọn trong 30-40 phút.Sau đó, nhà gái có thể mời nhà trai ở lại dùng bữa cơm thân mật đã được chuẩn bị trước, tuy nhiên việc này cũng tùy thuộc vào điều kiện của hai nhà, không có tính chất bắt buộc.

H. L